вторник, 20 января 2009 г.

ფიზიკოსი ქალი

მარია-სლოდოვსკა- კიური დაიბადა 1867წ. 7ნოემბერს ვარშავაში.მისი მამა - ვლადისლავ სკოდოვსკი ფიზიკისა და მატემატიკის მასწავლებელი იყო,დედა კი გათხოვებამდე მასწავლებლობდა. მარის არაჩვეულებრივი ნიჭი ადრე გამომჟღავნდა,9წლისა მიაბარეს სიკორსკის კერძო პანსიონში.
16 წლის მარი სკლოდოვსკა ოქროს მედალზე ამთავრებს გიმნაზიას.
1891 წლის შემოდგომიდან მარი სკლოდოვსკა პარიზის სორბონის უნივერსიტეტის საბუნებისმეტყველო ფაკულტეტის სტუდენტია.
1896 წელს მარი კიურიმ ჩააბარა გამოცდები და ქალთა გიმნაზიის მასწავლებლობის უფლება მიიღო.ამის შემდეგ საფრანგეთის უმაღლესი ტექნიკური ფიზიკა-ქიმიური სკოლის დირექტორმა შიუტცენბერგერმა უფლება მისცა მარი კიურის ემუშავა ქმართან ერთად ლაბორატორიაში.
1895წელს ვილჰელმ რენტგენის მიერ არმოჩენილმა X-სხივებმა მრავალი ფიზიკოსის გონება ააღელვა.მათ აინტერესებდათ,სინათლის მოქმედების შედეგად ხომ არ ასხივებენ ანალოგიურ სხივებს ფლუორესცენციის უნარის მქონე სხეულები?ამ მიზნით ანრი ბეკერელი სწავლობდა ურანის მარილს,და როგორც ეს ზოგჯერ ხდება,აღმოაცინა მოვლენა,რომელიც განსხვავდებოდა საძებნი მოვლენისაგან:ურანის მარილები თვითნებურად ასხივებდნენ განსაკუთრებული თვისებების სხივებს.
მ. კიური დაინტერესდა:-ხომ არ არის კიდევ რაიმე ნივთიერება,რომელიც ურანის ანალოგიურად ასხივებს?ხანგრძლივი კვლევის შედეგად იგი იმ დასკვნამდე მივიდა,რომ ასეთ სხივებს უშვებს თორიუმის შენაერთები.
ურანისა და თორიუმის ახალი თვისებების აღმოჩენის შემდეგ მ. კიურის წინადადებით ამ მოვლენას ეწოდა ''რადიოაქტიურობა'',ხოლო რადიოაქტიურ ელემენტებს - ''რადიოელემელტები''.
1899-1900 წლებში პიერ და მარი კიურებმა გამოაქვეყნეს სტატიები რადაუმის სიახლოვით გამოწვეული რადიოაქტიურობისა და რადიუმის სხივების მოქმედების შესახებ.
საბოლოოდ მარი და პიერ კიურების მირ მიღებულმა მეტალური რადიუმის რაოდენობამ 1 გ გადააჭარბა.ეს რადიუმი მათ ლაბორატორიის საკუთრებად გამოაცხადეს,მიუხედავად იმისა,რომ მისი ღირებულება იმ დროისათვის განუსაზღვრელი იყო.
ამიტომაც არის რომ ხშირად პიერ და მარი კიურებს ''რადიუმის მშობლებს'' უწოდებენ.
1908 წელს მ.კიური სორბონის უნივერსიტეტის შტატის პროფესორია და კითხულობს რადიოაქტიურობის შესახებ ლექციების პირველ კურსს მთელ მსოფლიოში.
რადიუმის მუდმივმა მოქმედებამ მ. კიური მძიმედ დააავადა და 1934წლის 4ივლისს 67 წლის ასაკში ავ თვისებიანი ანემიით გარდაიცვალა.დაკრძალულია მეუღლის გვერდით,პარიზში.საფლავის ქვის წარწერა ისეთივე უბრალოა,როგორც პ. კიურისა: ''მირი სკლოდოვსკა-კიური,1867-1934''.